Thận nhân tạo và những bước tiến

Thứ ba - 04/03/2025 22:16

1. Tổng quan về bệnh thận mạn

Bệnh thận mạn là một vấn đề sức khỏe toàn cầu và ngày càng gia tăng. Năm 2017, ước tính có khoảng 850 triệu người mắc bệnh thận mạn, tỷ lệ mắc bệnh thận mạn gia tăng 33% tính từ năm 1990 đến năm 2017. Với tỷ lệ mắc bệnh ngày càng gia tăng thì số người bị suy thận và cần đến các biện pháp thay thế thận cũng tăng lên. Năm 2010, trên toàn cầu có khoảng 2,6 triệu người được điều trị thay thế thận, và con số này ước tính sẽ tăng lên 5,4 triệu vào năm 2030, trong đó thận nhân tạo là biện pháp phổ biến nhất chiếm 69% các biện pháp thay thế thận và 89% các biện pháp thẩm phân.
Tuy nhiên kể cả khi được lọc máu, thận nhân tạo thông thường cũng chỉ giải quyết được một phần chức năng thận, bệnh nhân cũng đối diện với nhiều vấn đề: thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, đau nhức xương khớp, loãng xương do cường tuyến cận giáp thứ phát, ngứa da do lắng đọng canxi, phospho, gia tăng các biến cố tim mạch liên quan đến sự lắng đọng các chất trọng lượng phân tử trung bình và cao do không thể loại bỏ được qua thận nhân tạo thông thường….

2. Những bước tiến của thân nhân tạo

Việc cải tiến nhằm nâng cao chất lượng lọc máu cho bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn cuối luôn là vấn đề cần quan tâm. Cùng với sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật và công nghệ sản xuất hiện đại, trong những năm gần đây ngành thận nhân tạo cũng có các bước tiến đáng kể đó là sự ra đời của HDF online, lọc máu với quả lọc hấp phụ HA130, lọc máu với quả lọc chất lượng cao super high flux.
2.1 HDF online là gì? Ưu điểm như thế nào?
HDF online ra đời vào khoảng những năm 1980, đây là là phương pháp thay thế thận sử dụng màng lọc có tính thấm cao, dịch bù trực tiếp từ dịch lọc được bơm vào trước và/hoặc sau màng lọc, kết hợp giữa các cơ chế siêu lọc, khuếch tán và đối lưu để tăng cường loại bỏ các chất có trọng lượng phân tử trung bình và cao. So với lọc máu thông thường, HDF online có nhiều ưu điểm vượt trội:

Giảm tỷ lệ tử vong (22%), giảm các biến cố tim mạch (31%).
Giảm quá trình viêm nhiễm, stress oxy hóa.
Cải thiện tình trạng mất cân bằng canxi- phospho, giảm vôi hóa mạch máu.
Cải thiện tình trạng dinh dưỡng, thiếu máu và đề kháng với thuốc tạo máu.
Bảo tồn chức năng thận tồn dư của bệnh nhân.
Nâng cao chất lượng cuộc sống của bệnh nhân: giảm các triệu chứng mất ngủ, hội chứng chân không yên, ngứa, đau nhức xương khớp…

Bệnh nhân đang được tiến hành HDF online tại khoa Nội Thận - Tiết Niệu - Lọc máu
(BVĐK tỉnh Quảng Trị)

2.2 Lọc máu hấp thụ được chỉ định cho đối tượng nào?
Hấp phụ máu (HP) có khả năng hấp phụ chọn lọc các độc tố của hội chứng ure máu cao, các chất có trọng lượng phân tử trung bình và cao như PTH, β2 microglobulin, leptin, CRP, IL-6, TNFα... sinh ra trong quá trình điều trị thận nhân tạo (Hemodialysis HD) ở người bệnh suy thận mạn giai đoạn cuối. Kỳ thuật phổi hợp HD + HP đã được áp dụng thường quy tại Trung Quốc và đến năm 2013, Việt Nam áp dụng kỹ thuật này. Lọc máu kết hợp với hấp phụ bằng quả lọc HA130 được chỉ định cho các trường hợp:

Hội chứng ure máu cao ở người bệnh lọc máu chu kỳ: đặc biệt với nổi mày đay, ngứa, tăng huyết áp, bệnh lý do tăng β2 microglobulin, cường cận giáp thứ phát, các bệnh lý do các độc tố có trọng lượng phân tử trung bình và lớn...
Ngộ độc thuốc hay chất độc cấp tính.
Viêm gan nặng, đặc biệt bệnh lý gan não và tăng billirubine máu do suy gan nặng.
Hội chứng nhiềm trùng/viêm hệ thống.
Các bệnh tự miễn.
Các bệnh lý khác: tâm thần phân liệt, cơn cường giáp...

2.3 Quả lọc Super Highflux có những ưu điểm nổi bật nào?
Đặc biệt trong những năm gần đây, với sự ra đời của quả lọc máu chất lượng cao super high flux hứa hẹn ngành thận nhân tạo sẽ có những đột phá mới, nâng cao chất lượng cuộc sống của bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn cuối lọc máu chu kỳ. Quả lọc này có các ưu điểm:

Giúp loại bỏ phân tử có trọng lượng phân tử trung bình, lớn, phân tử liên kết protein mà thận nhân tạo thông thường không thể loại bỏ được.
Nhưng đảm bảo thất thoát ít albumin tối thiểu, cải thiện tình trạng dinh dưỡng.
Quả lọc chất lượng cao super high flux có tiềm năng là một phương pháp điều trị thay thế HDF-online.
Tương thích sinh học cao.

Như vậy chỉ với máy thận nhân tạo thông thường kết hợp với quả lọc này bệnh nhân có thể đạt được hiệu quả lọc máu tương đương với HDF online.

Bệnh nhân đang được tiến hành lọc máu với quả lọc chất lượng cao super high flux tại khoa Nội Thận – Tiết Niệu - Lọc máu BVĐK tỉnh Quảng Trị

Với sự nỗ lực không ngừng nghỉ của đội ngũ y bác sỹ khoa Nội Thận – Tiết niệu – Lọc máu BVĐK tỉnh Quảng Trị, hiện nay các kỹ thuật trên đã được triển khai thường quy tại khoa, cụ thể: năm 2024 triển khai HDF online; Năm 2020 triển khai lọc máu hấp phụ với quả HA130 và lọc máu với quả chất lượng cao vào năm 2024. Những kỹ thuật lọc máu chất lượng cao làm giảm các biến chứng, biến cố tim mạch, cải thiện các triệu chứng và gieo nên những hi vọng trong việc cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn cuối lọc máu trong thời đại công nghệ mới./.
Tài liệu tham khảo

GBD Chronic Kidney Disease Collaboration. Global, regional, and national burden of chronic kidney disease, 1990-2017: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2017. Lancet 395, 709–733 (2020).
Jager, K. J. et al. A single number for advocacy and communication-worldwide more than 850 million individuals have kidney diseases. Nephrol. Dial. Transplant. 34, 1803–1805 (2019).
Liyanage, T. et al. Worldwide access to treatment for end-stage kidney disease: a systematic review. Lancet 385, 1975–1982 (2015).
Nube MJ, Peters SAE, Blankestijn PJ, Canaud B, Davenport A, Grooteman MPC, et al. Mortality reduction by post-dilution online-haemodiafiltration: a cause-specific analysis. Nephrol Dial Transpl. 2017;32(3):548–555. doi: 10.1093/ndt/gfw381.
Ronco C. Hemodiafiltration: technical and clinical issues. Blood Purif. 2015;40(Suppl 1):2–11. doi: 10.1159/000437403.
z. Huang et (2010), “remove of human mdiators and the effect on the survial of septic patients by hemoperfusion with neutral microporous resin column”, Ther. Apheresis and Dial, 10,825.