Bệnh lý võng mạc do đái tháo đường

Thứ ba - 15/04/2025 04:36

I. Khái niệm

Bệnh Võng mạc đái tháo đường (VMĐTĐ) là một biến chứng của bệnh Đái tháo đường, do nồng độ đường máu tăng cao kéo dài làm tổn thương các mạch máu của võng mạc dẫn đến giảm hoặc mất thị lực. Bệnh có thể gây mù lòa nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Bệnh VMĐTĐ thường trải qua nhiều năm mới đến giai đoạn gây đe dọa thị lực. Do đó, để hạn chế nguy cơ mù lòa xảy ra, bệnh nhân đái tháo đường cần phải kiểm soát tốt đường máu, huyết áp và nồng độ cholesterol trong máu. Cùng với đó là khám mắt định kỳ để phát hiện sớm bệnh VMĐTĐ.

Tổn thương đáy mắt do bệnh đái tháo đường

II. Những ai có nguy cơ mắc bệnh VMĐTĐ?

Bất kỳ bệnh nhân đái tháo đường tuýp 1 hay tuýp 2 đều có nguy cơ mắc bệnh VMĐTĐ. Nguy cơ cao nếu thuộc một trong các nhóm sau:

Thời gian mắc bệnh đái tháo đường kéo dài
Nồng độ đường máu cao dai dẳng không kiểm soát tốt
Huyết áp cao/Cholesterol cao không kiểm soát
Phụ nữ đang mang thai

III. Triệu chứng của bệnh VMĐTĐ

Bệnh nhân thường không để ý đến bệnh VMĐTĐ ở giai đoạn sớm vì chưa có các triệu chứng rõ ràng cho đến khi bệnh tiến triển nặng lên.
Bệnh VMĐTĐ thường được phát hiện nhờ việc soi đáy mắt hoặc chụp hình màu đáy mắt khi khám sàng lọc. Bệnh nhân hãy đi khám mắt ngay nếu gặp các triệu chứng sau:

Nhìn mờ dần hoặc nhìn mờ đột ngột
Nhìn hình bị méo hoặc biến dạng hoặc biến đổi màu sắc
Cảm giác nhìn thấy ruồi hoặc mạng nhện
Nhìn mờ, bị mất một phần hoặc toàn bộ thị trường
Khó khăn khi nhìn về đêm

Các khám nghiệm cận lâm sàng có giá trị cao

Hình ảnh chụp OCT (cắt lớp quang học) đáy mắt

Hoàng điểm bình thường

Phù hoàng điểm do bệnh võng mạc đái tháo đường

Hình ảnh chụp huỳnh quang võng mạc
Đáy mắt bình thường	Tổn thương đáy mắt do bệnh đái tháo đường

IV. Thời điểm nên khám sàng lọc bệnh VMĐTĐ?

Tất cả bệnh nhân mắc đái tháo đường đều nên đi khám mắt. Tần suất khám mắt tùy thuộc vào tình trạng bệnh và giai đoạn của bệnh VMĐTĐ.

V. Các phương pháp điều trị bệnh VMĐTĐ

Liệu pháp tiêm nội nhãn các thuốc ức chế tăng trưởng nội mô mạch máu võng mạc (anti-VEGF).
Điều trị laser võng mạc: sử dụng tia laser để điều trị các tân mạch võng mạc hoặc các vùng võng mạc bị thiếu máu.
Phẫu thuật cắt dịch kính để lấy bỏ máu, các mô xơ tăng sinh, tái cấu trúc giải phẫu của võng mạc.

Mô phỏng các kỹ thuật điều trị bệnh võng mạc do đái tháo đường
Tiêm thuốc ức chế tăng trưởng nội mô mạch máu võng mạc (anti-VEGF).	Chiếu tia laser để điều trị các tân mạch võng mạc

Phẫu thuật cắt dịch kính lấy bỏ máu và mô xơ tăng sinh

Tài liệu tham khảo:

1. Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị và quản lý Bệnh võng mạc đái tháo đường (Quyết định 2558/QĐ-BYT và Quyết định 2557/QĐ-BYT ngày 20/9/2022)
2. Phác đồ điều trị bệnh viện Mắt Trung Ương 2024
3. Wang W, Lo ACY (2018). Diabetic Retinopathy: Pathophysiology and Treatments. Int J Mol Sci.
4. Zhang J, Gu L (2022). Diabetic Macular Edema: Current Understanding, Molecular Mechanisms and Therapeutic Implications. 11(21):3362. doi: 0.3390/cells