Nhân một trường hợp nút tắc động mạch tử cung cầm máu tức thì cứu bệnh nhân chảy máu tử cung ồ ạt sau đẻ

Thứ ba - 10/11/2020 02:08

Cùng sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật, phương pháp nút tắc mạch cầm máu bằng hệ thống chụp mạch số hóa xóa nền (DSA) với nhiều ưu điểm vượt trội thường được ứng dụng trong các trường hợp tổn thương mạch máu các tạng (thận, lách, gan,..) gây mất máu nghiêm trọng thay cho phương pháp phẫu thuật. Mới đây, các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Trị đã áp dụng kĩ thuật này để nút tắc động mạch tử cung cho ca bệnh chảy máu tử cung ồ ạt sau đẻ không cầm bằng phương pháp chèn gạc tại chỗ thông thường, giúp bệnh nhân “vượt qua cửa tử”.

Bệnh nhân 25 tuổi trú tại TP Đông Hà, sinh thường con so. Sau sinh theo dõi thấy tử cung go kém. Chảy máu ra ở âm đạo lượng nhiều (> 1500ml). Huyết áp tụt. Ngay lập tức, bệnh nhân được cho sử dụng kháng sinh, truyền dịch và xử lý cầm máu bằng phương pháp ép buồng tử cung. Tuy nhiên, máu vẫn không ngừng chảy.
Qua xét nghiệm máu cho thấy huyết sắc tố của bệnh nhân giảm còn 66 g/L, mạch đập nhanh 105 lần/phút, hồng cầu giảm còn 2,5 T/L. Các bác sĩ xác định nguồn chảy máu từ động mạch tử cung. Nếu không cầm được máu bệnh nhân sẽ có nguy cơ tử vong cao.
Hội chẩn cho thấy, trong trường hợp này nếu áp dụng phương pháp phẫu thuật thắt động mạch tử cung hoặc chậu trong thì có thể ảnh hưởng tới khả năng sinh con tiếp theo của bệnh nhân.
Khoa sản và DSA hội chẩn quyết định nút mạch chọn lọc bằng vật liệu tắc mạch tạm thời. Bằng hệ thống chụp mạch số hóa xóa nền DSA, kíp can thiệp đã định vị đưa dụng cụ đi từ lòng động mạch đùi lên động mạch chậu gốc xuống động mạch chậu trong 2 bên để đi vào động mạch tử cung, nút tắc động mạch tử cung một cách chọn lọc ngăn chặn sự chảy máu.

Chụp DSA chọn lọc động mạch tử cung bên trái thấy hình ảnh chảy máu (mũi tên)

Sau hơn 15 phút làm thủ thuật, bệnh nhân đã được cầm máu hoàn toàn, không còn chảy máu ra âm đạo, huyết áp và mạch trở lại bình thường.
Sau thủ thuật, bệnh nhân tỉnh táo, sau 3 ngày sức khỏe hồi phục tốt và ra viện sau 5 ngày điều trị.
Chụp và nút động mạch tử cung dưới máy chụp mạch số hóa xóa nền là kỹ thuật hiện đại, can thiệp xâm lấn tối thiểu, thời gian tiếp cận nhanh chóng, bệnh nhân chỉ cần gây tê tại chỗ thay vì gây mê, có độ an toàn, hiệu quả cao, không gây mất máu và ít đau đớn, cầm máu kịp thời giúp bệnh nhân tránh được nguy cơ tử vong. Kỹ thuật nút mạch cấp cứu phức tạp đòi hỏi bác sĩ điện quang can thiệp phải có kinh nghiệm và kĩ năng chuyên sâu, bài bản, trang thiết bị - vật tư y tế đầy đủ, hiện đại và đồng bộ. Phương pháp này mang lại lợi ích to lớn: giúp bệnh nhân tránh được ca đại phẫu với thời gian nằm viện điều trị dài ngày, nguy cơ tử vong do mất máu và các biến chứng hậu phẫu.
Kỹ thuật điện quang can thiệp đã được thực hiện thường quy từ nhiều năm nay tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Trị, áp dụng cho rất nhiều các bệnh lý của các cơ quan bộ phận khác nhau như: mạch máu não, u gan, u xơ tử cung, các u máu hàm mặt, các u máu phần mềm, các can thiệp tiết niệu, đường mật.... giúp nâng cao tỉ lệ cứu sống người bệnh, giảm thiểu chi phí và thời gian nằm viện.

Tác giả bài viết: ThS. BSNT Phùng Hưng - Trưởng khoa Chẩn đoán hình ảnh