Cùng với chiếc lá đầu tiên của ngày mới vừa rời vòm cây thời gian là tiếng gọi cấp cứu người bệnh thoáng chốc đã như sóng dâng lên ở Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Trị. Người bệnh là một nam thanh niên không rõ danh tính, địa chỉ đang bị sốc, ngừng tim, ngừng tuần hoàn sau tai nạn giao thông. Mùa thu đương độ chín khi ấy ngừng lại trong cơ thể của con người trẻ tuổi đang mất nhiều máu do chấn thương bụng kín được người lạ đưa vào bệnh viện. Tiếp nhận người bệnh trong tình trạng lách vỡ độ 4, tụy lóc khỏi thành bụng sau, gan bên trái vỡ độ 2, dịch máu ổ bụng lượng nhiều, thêm lần nữa kíp trực của tiến sĩ - bác sỹ nội trú Trương Vĩnh Quý ở khoa Ngoại Tổng hợp bước vào cuộc đua với tử thần và sự vô thường bằng ca phẫu thuật cấp cứu bắt đầu vào lúc 2 giờ 30 phút. Trong hơn hai tiếng đồng hồ tập trung trí lực bảo vệ sinh mạng của người bệnh, bác sỹ Trương Vĩnh Quý và các cộng sự cắt lách đã bị đứt cuống và vỡ, khâu gan và tụy bị vỡ đồng thời với cầm máu, hồi sức và truyền máu. Khi ca phẫu thuật “vượt quy trình” kết thúc, bên ngoài, hừng đông đã rạng…
Bác sỹ của những ca bệnh khó, ít gặp Điềm tĩnh và kiên định, khẩn trương và chính xác, cẩn trọng và khéo léo trong những giờ khắc giữ gìn sự sống của người bệnh hoặc trong những lúc phẫu thuật chữa trị bệnh tật nơi người bệnh ở Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Trị là phong thái của bác sỹ Trương Vĩnh Quý. Với Quý, phong thái chuyên nghiệp ấy của một bác sỹ ngoại khoa khởi nguồn từ ý thức thực hiện công việc của thầy thuốc sao cho mọi người tin tưởng mà càng ít trả giả, ít đau khổ, ít day dứt để ngày càng nhiều người bệnh có niềm vui và hạnh phúc được mình giúp khỏi bệnh, tật. Vì vậy mà khi phẫu thuật cứu chữa bé gái sơ sinh 1 ngày tuổi ở huyện Vĩnh Linh bị tắc ruột do teo ruột từ trong bào thai, trong tâm trí của Quý đồng hiện y lý, y thuật và y đức suốt những giờ phút tiến hành cắt chỗ ruột bị teo và nối lại ruột. Để vun dày y lý thì Quý nghiên cứu từ nhiều tài liệu và học từ mỗi người bệnh, để làm giàu y thuật thì Quý trau dồi kỹ năng và sự phán đoán dựa trên kiến thức của mình. Một cách tự nhiên, các tố chất đó hội tụ và tỏa sáng ở Quý trong từng ca phẫu thuật, đặc biệt là những ca bệnh khó và ít gặp, ca phẫu thuật lần đầu áp dụng phương pháp kỹ thuật mới. Bởi từng là bác sỹ nội trú đầu tiên của Trường Đại học Y dược Huế được cử đi chỉ đạo tuyến theo Đề án “Cử cán bộ chuyên môn luân phiên từ bệnh viện tuyến trên về hỗ trợ các bệnh viện tuyến dưới nhằm nâng cao chất lượng khám chữa bệnh” của Bộ Y tế, ngay sau khi tốt nghiệp vào tháng 10 năm 2009, Quý hoàn toàn làm chủ kỹ thuật nội soi cắt đại tràng, mở ống mật chủ, cắt u xơ tiền liệt tuyến, lấy sỏi niệu quản. Và chính Quý đã từ bỏ các cơ hội làm việc ở bệnh viện tuyến Trung ương, trở về quê nhà công tác tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh để thực hiện ước mơ giúp người dân nhiều nơi trong tỉnh còn rất nghèo khó chữa trị bệnh tật bởi Quý hiểu rõ rằng dù công tác ở bệnh viện tuyến nào thì một bác sỹ cũng làm công việc chữa bệnh, cứu người. Không lâu sau khi vào làm việc ở khoa Ngoại Tổng hợp của Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Trị từ năm 2010, bác sỹ Trương Vĩnh Quý cùng các đồng nghiệp triển khai nhiều kỹ thuật mới trong phẫu thuật nội soi để điều trị ung thư trực tràng, u thận, ung thư tụy, và thực hiện nhiều ca phẫu thuật khó.
Thực hiện mỗi ca phẫu thuật khó với sự tôn trọng sinh mạng của người bệnh, tiến sĩ - bác sỹ Trương Vĩnh Quý không hề nghĩ mình là cứu tinh của bất kỳ ai mà luôn cho thấy mình làm công việc điều trị bệnh tật, giúp người vượt thắng sự đe dọa của cái chết của một bác sỹ Ngoại khoa với những thành công cần phải đạt được. Thành công trong phẫu thuật là thước đo giá trị cao quý của tuổi trẻ và tay nghề của Quý nhưng dù đã có nhiều ca phẫu thuật do Quý thực hiện thành công trong hơn mười bốn năm qua được báo chí đưa tin, đăng bài thì Quý vẫn đêm ngày làm nhiệm vụ khám chữa bệnh trong nhịp tuần hoàn xuân, hạ, thu, đông. Nên, bé gái sơ sinh thiếu tháng bị suy dinh dưỡng bào thai kèm thoát vị ruột và dạ dày qua khe hở thành bụng được Quý đưa các quai ruột vào ổ bụng, tái tạo thành bụng và tái tạo lưu thông tiêu hóa đã có thể bú mẹ tốt và có các biểu hiện sống còn gần như bình thường sau 20 ngày phẫu thuật; 3 giờ sau ca phẫu thuật tạo hình hậu môn của bác sỹ Quý thì bé gái sơ sinh 1 ngày tuổi là trường hợp đầu tiên mắc phải dị tật không có hậu môn thể trung gian có rò âm đạo bẩm sinh ở Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Trị từ trước đến thời điểm đó đã tỉnh táo và tự thở đều. Đây là một vài trong số nhiều ca bệnh khó, hiếm gặp vào Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Trị được Quý tiến hành phẫu thuật điều trị một cách tự tin, thuần thục. Đặc biệt, với sự tự tin và tình cảm thương yêu người bệnh, Quý đã giải thích kỹ với người nhà của bé về đặc điểm bệnh lý và tình trạng sức khỏe của bé cũng như sự cần thiết của ca phẫu thuật, đảm bảo phẫu thuật thành công để tạo hình hậu môn ở vị trí bình thường giúp bé sẽ đi ngoài bình thường đồng thời thuyết phục họ đồng ý phẫu thuật tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh khi biết gia đình họ thuộc diện hộ nghèo ở huyện Cam Lộ. Thành công nối tiếp thành công khi trong năm 2018, tiến sĩ - bác sỹ Trương Vĩnh Quý thực hiện ca phẫu thuật Soave điều trị bệnh phình đại tràng bẩm sinh lần đầu tiên ở Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Trị. Một bé trai 34 tháng tuổi người dân tộc Vân Kiều ở xã miền núi Linh Thượng của huyện Gio Linh vì không đại tiện được nên phải bơm thuốc kích thích đại tiện liên tục từ lúc mới sinh được đưa vào Bệnh viện trong tình trạng bụng trướng căng và hình ảnh chẩn đoán cho thấy bé bị phình đại tràng bẩm sinh do hậu quả tắc đoạn đại trực tràng vô hạch đã được kíp phẫu thuật của tiến sĩ - bác sỹ Trương Vĩnh Quý áp dụng phương pháp Soave cắt đoạn đại trực tràng thiếu các hạch phó giao cảm (đoạn vô hạch) làm mất nhu động và ngày càng teo, hẹp lại (vì không hoạt động) gây tắc ruột, dẫn đến táo bón mạn tính. Và, sức khỏe của bé đã ổn định sau 7 ngày phẫu thuật. Tuy nhiên, thành công mà Quý đạt được đến hôm nay không chỉ với những tình huống thuận lợi bởi có trường hợp thật quá gian nan, phức tạp mà rất có thể trên thế giới chưa có báo cáo nào. Trong một ca trực của Quý, một phụ nữ người Vân Kiều ở vùng sâu Tà Rụt của huyện miền núi Đakrông bồng đứa con khoảng 3 tuổi đang trong tình trạng lơ mơ, xanh tái, rên khóc yếu ớt vào khoa Ngoại Tổng hợp của Bệnh viện Đa khoa tỉnh lúc 8 giờ tối. Khám rồi xem phim chụp X-quang, hình ảnh siêu âm là Quý đã có chẩn đoán bé bị shock do thủng ruột thương hàn gây đại tiện ra máu trong suốt một tháng làm bé kiệt sức trầm trọng. Cũng trong cơ thể yếu đuối của bé khi ấy đã xảy ra tình trạng vỡ bờ tự do toàn bộ đại tràng (chỉ còn một phần trực tràng) sau phẫu thuật điều trị lồng ruột từ manh tràng đến trực tràng trước đó. Chỉ định vừa hồi sức vừa phẫu thuật để giúp người bệnh nhỏ tuổi có sức chịu đựng tuyệt vời này ở lại với cuộc sống mến thương, Quý thực hiện ca phẫu thuật phải khâu ruột với gần 300 mũi chỉ - quá nhiều so với một bệnh lý vỡ ruột (thường khoảng từ 4 đến 6 mũi chỉ) mà khi hoàn tất thì quả tim nhỏ của bé cũng vừa ngừng đập, thân nhiệt của bé chỉ còn 34°C. Ngay lập tức tiến hành hồi sức bóp tim, truyền adrenalin, ủ ấm mà dù sau 30 phút tim đã đập trở lại nhưng vẫn cầm chắc 99,9% tử vong. Nhưng 0,1% hy vọng cũng không làm Quý buông lơi sứ mệnh thầy thuốc của mình nên Quý quyết định chuyển bé về phòng hồi sức của khoa Nhi. Ở khoa Nhi, bé được các y, bác sỹ chăm sóc tích cực, đặc biệt và Quý đều đặn thăm khám, theo dõi diễn biến sinh tồn của bé. Đến ngày thứ 3, bé bắt đầu hồi tỉnh nhưng tay chân đã bị hoại tử nhiễm trùng do shock quá lâu và suy tạng. Giây phút khẳng định bé đã thoát nạn, trở về từ cõi chết cũng là lúc trái tim người thầy thuốc trong Quý vui nỗi vui tuyệt vời, đằm sâu và vô tận. Công việc xuyên suốt cuộc đời Một ngày sau phẫu thuật, người bệnh không rõ danh tính bị vỡ gan, vỡ lách và ngừng tim, ngừng tuần hoàn do tai nạn giao thông dần ổn định các chỉ số sinh tồn cùng với tự thở và tỉnh táo. Em bé 3 tuổi người dân tộc Vân Kiều bị shock do thủng ruột thương hàn được xử trí tốt những tổn thương đã ra viện rất ổn với hậu môn nhân tạo sau 20 ngày điều trị và 6 tháng sau được phẫu thuật nối ruột để bé đại tiện theo đường tự nhiên. Không ai trong gia đình người bệnh Phan Doanh ở huyện Vĩnh Linh dám tin rằng người thân của mình bị đàn trâu hoang tấn công phải trải qua 3 lần phẫu thuật cấp cứu có thể sống được nên trong họ thấm đậm một niềm cảm kích sâu sắc “khi tỉnh lại trên giường bệnh sau ca phẫu thuật là Phan Doanh như được sinh ra một lần nữa, như vừa qua một giấc ngủ dài, được các thầy thuốc ban tặng sự sống mới”… Mỗi một và tất cả những sự sống ấy đã được giữ lại trong gang tấc và trên ranh giới mỏng manh giữa còn-mất bởi bác sỹ nội trú ngoại khoa Trương Vĩnh Quý luôn dành trọn tri thức, kỹ năng và sự tinh tế của mình vào việc điều trị bệnh tật và không để bệnh tật tạo thêm thương tổn ở người bệnh đúng với tâm nguyện vì người bệnh khi bước vào trường y và thiên hướng chọn nghề thầy thuốc. Sự tin tưởng và quý mến của người bệnh đối với bác sỹ Trương Vĩnh Quý vì vậy mà ngày càng nhiều. Một phụ nữ trẻ đẹp gửi tin nhắn thông báo với người bạn của mình làm công việc truyền thông rằng “Hôm qua Bệnh viện Đa khoa tỉnh mình phẫu thuật cắt lách, khâu gan bị vỡ vì tai nạn giao thông cứu một người bệnh được 115 đưa đến mà không biết là ai, bây giờ gia đình người ấy rất cảm kích việc bác sỹ Quý của Bệnh viện đã tận tâm cứu sống người nhà của mình một cách vô tư…” hay bà cụ đang chăm sóc chồng được khoa Ngoại Tổng hợp điều trị bệnh cứ tấm tắc kể với con cháu về việc “bác sỹ Quý trẻ trẻ, trắng trẻo hễ gặp mạ là vui vẻ cười nói, chào hỏi dễ gần và dễ nghe lắm rồi còn luôn nhắc nhà mình cố gắng cho ông ăn nhiều hơn để có sức, mau mạnh mà hết bệnh…”.
Bữa tiệc nhỏ của nhóm bạn thân đã bắt đầu nhưng tiến sĩ - bác sỹ Trương Vĩnh Quý - Phó trưởng khoa Ngoại Tổng hợp của Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Trị chỉ có thể gửi lẵng hoa chúc mừng vì vừa có một ca cấp cứu. Vậy là rất có thể, thêm một cuộc phẫu thuật xuyên suốt đêm dài bởi độ khó cao sẽ được thực hiện hoàn thành tốt đẹp bằng sự xuất sắc, tài và đức của bác sỹ Trương Vĩnh Quý để tới bình minh của ngày mai lại có người biết mình vừa được các thầy thuốc trao tặng niềm hạnh phúc bảo toàn sự sống. Bởi như ước mơ từ nhỏ là trở thành một bác sỹ giỏi để chữa bệnh, giúp đỡ mọi người luôn vun bồi ý chí và tình cảm thực hành y nghiệp vì con người đến hết đời mình, hành động hết sức trong việc điều trị bệnh tật cho nhiều người và cứu người của tiến sĩ - bác sỹ Trương Vĩnh Quý làm nhiều người đồng ý với nhau rằng “con người và công việc của bác sỹ ấy đúng như cái tên Vĩnh Quý” và là người thầy thuốc có “Tâm lương đức rộng thương người khổ bệnh/ Bàn tay vàng khắp cứu kẻ nan y”.
Tác giả bài viết: Nguyễn Thị Bội Nhiên
Nguồn tin: Bài viết đạt Giải Khuyến khích cuộc thi Truyện ngắn-bút ký trên Tạp chí Cửa Việt (2018-2019)